Από την Αγέλη στο “Celepli”: Ακόμη μία δράση ανθελληνικής προπαγάνδας στην Θράκη

Πώς μια παρέμβαση σε εγκαταλελειμμένο οθωμανικό νεκροταφείο σε έναν άδειο οικισμό μετατράπηκε σε ζήτημα θεσμικών, παραθεσμικών και παραπολιτικών διεργασιών στη Δυτική Θράκη.

Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης

Σε μια περιοχή όπου η εγκατάλειψη παλαιών οικισμών αποτελεί σταθερή πραγματικότητα, η περίπτωση της Αγέλης —ή Celepli, όπως είναι γνωστή στη μειονοτική κοινότητα και στις οθωμανικές πηγές— αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς σβήνει σταδιακά η ανθρώπινη παρουσία στη Δυτική Θράκη.

Ο οικισμός, που το 1928 αριθμούσε 392 κατοίκους, άρχισε να αδειάζει από τη δεκαετία του ’50, κατέληξε με μηδενικό πληθυσμό το 1981 και το μειονοτικό σχολείο του είχε κλείσει ήδη από το 1966–67. Σήμερα, μετά από δύο χιλιόμετρα χωματόδρομου από τους Τοξότες, μια σειρά από διώροφα πέτρινα σπίτια στέκουν σιωπηλά στην πλαγιά — μια εικόνα εγκατάλειψης που αποτελεί κοινό μοτίβο στην ευρύτερη περιοχή.

Σε αυτόν τον άδειο οικισμό εκτυλίχθηκε η υπόθεση που προκάλεσε έντονη συζήτηση. Ομάδα εθελοντών φαίρεται να προχώρησε τον Απρίλιο στον καθαρισμό του παλιού οθωμανικού νεκροταφείου της Αγέλης/Celepli και στην τοποθέτηση πρόχειρου συρματοπλέγματος για την προστασία του από ζώα και φθορές.

Ωστόσο, η Αρχαιολογική Υπηρεσία Ξάνθης κατέθεσε μήνυση για «εργασίες χωρίς άδεια», εκκινώντας προκαταρκτική εξέταση. Ο Γκιουρχάν Ομερόγλου, μέλος της ομάδας, κλήθηκε να δώσει κατάθεση στις 18 Νοεμβρίου.

Ο Ομερόγλου υποστηρίζει ότι επρόκειτο για καθαρά εθελοντική πρωτοβουλία με περιορισμένη παρέμβαση. Από την πλευρά της, η Αρχαιολογική Υπηρεσία υπενθυμίζει ότι οποιαδήποτε εργασία σε ιστορικό χώρο —ακόμη και η προσωρινή περίφραξη— απαιτεί προηγούμενη άδεια και συνεννόηση με την Εφορεία, διαδικασία που στην περίπτωση αυτή δεν ακολουθήθηκε. Υπηρεσιακοί παράγοντες επισημαίνουν ότι εάν υπήρχε πρόθεση θεσμικής συνεργασίας, οι εθελοντές θα είχαν απευθυνθεί εγκαίρως στις αρμόδιες υπηρεσίες, όπως προβλέπεται.

Η συζήτηση γύρω από το περιστατικό απέκτησε επιπλέον πολιτικές αποχρώσεις λόγω της ταυτότητας του Ομερόγλου. Όπως αναφέρουν στελέχη της μειονοτικής κοινότητας, ο ίδιος είναι στενός συνεργάτης και εργαζόμενος στο επιτελείο του βουλευτή Ροδόπης Μπουρχάν Μπαράν, κάτι που σημαίνει ότι έχει άμεση γνώση των θεσμικών διαδικασιών και των μηχανισμών της δημόσιας διοίκησης.

Η πρόσφατη παρουσία του στη Θεσσαλονίκη, σε εκδήλωση στο Τουρκικό Προξενείο όπου φωτογραφήθηκε με τον επικεφαλής της TİKA, Αμπντουλλάχ Ερέν, προσέθεσε επιπλέον δημοσιότητα και σχόλια σχετικά με τις διασυνδέσεις του.

Η αντίδραση εντός της μειονότητας υπήρξε έντονη, με μέρος της κοινότητας να θεωρεί ότι η υπόθεση έλαβε δυσανάλογη βαρύτητα. Ωστόσο, υπηρεσιακές πηγές σημειώνουν ότι η ουσία παραμένει θεσμική: η παρέμβαση έγινε εκτός της προβλεπόμενης διαδικασίας, ανεξάρτητα από τις προθέσεις των εμπλεκομένων.

Το βέβαιο είναι ότι μια φαινομενικά μικρής έκτασης ενέργεια σε έναν εγκαταλελειμμένο οικισμό έχει εξελιχθεί σε ζήτημα με παραθεσμικές, κοινωνικές και παραπολιτικές προεκτάσεις, αναδεικνύοντας για ακόμη μία φορά πόσο σύνθετο και ευαίσθητο είναι το πεδίο της διαχείρισης μνημείων και εγκαταλελειμμένων τόπων στη  Θράκη.

Η ταχύτητα με την οποία η υπόθεση προβλήθηκε τόσο στην Τουρκία όσο και σε φιλοπροξενικά μέσα ενημέρωσης, σύμφωνα με παρατηρητές, καταδεικνύει ότι γύρω από το θέμα κινήθηκαν και άλλες δυνάμεις επιρροής πέρα από το αρχικό γεγονός μέσα στην Αγέλη/Celepli.

Το ερώτημα βέβαια αγγίζει και τον βουλευτή Ξάνθης κ,  Μπουρχάν Μπαράν καθώς δεν αποκλείεται μέσα από ανάλογες κινήσεις, παρά το γεγονός ότι γνωρίζει διαδικασίες και νομοθεσία, σκοπίμως να παρακάμπτει τη νομιμότητα και εγείρει ζητήματα που ευνοούν τα αφηγήματα της τουρκικής και φιλοπροξενικής ανθελληνικής προπαγάνδας!